فایل PDF جلسه 24 حقوق مهندسی

خلاصه ای کوتاه از این جلسه آموزشی

• ماده 333 قانون مدنی عبارتی دارد که کارشناسان و محاکم قضائی به استناد آن نظریه کارشناسی و احکام قضائی صادر می کنند و بیشتر شکایتهای حقوقی همچنین کیفری در این فقره مربوط به تخریب و گودبرداری است و اکثرا ناظرین عمران با آن درگیر هستند

آنچه در این قانون، ذکر شده اینگونه است: «صاحب دیوار یا عمارت یا کارخانه، مسئول خسارتی است که از خراب شدن آن وارد می شود مشروط بر اینکه خرابی در نتیجه عیبی حاصل گردد که مالک مطلع بر آن بوده و یا از عدم مواظبت او تولید شده است.»

سوالاتی در رابطه با این قانون به شرح ذیل مطرح می شود

اگر ناظری با این مورد برخورد کرد چه باید بکند؟

اگر ساختمانی به ملک دیگری تکیه کند آیا مجازات این تکیه ولو غیر مجاز، آنست که ساختمان خراب شود؟!

قبل از بررسی آثار و تبعات رفتارهای مهندسین در مرحله تخریب و گودبرداری باید مفهوم عقلی این ماده دانست که اینگونه است: اگر کسی به فرد دیگر تکیه کند، حتی اگر این تکیه غیر مجاز باشد و شخصی این تکیه را بردارد و تکیه کننده خسارت ببیند، آن شخص ضامن است.

• بعنوان مثال اگر شخصی به طور غیر قانونی به ماشینی تکیه کند و ماشین حرکت کرده و شخص بر زمین افتاده و بمیرد، صاحب ماشین در دادگاه ضامن است چون تکیه را برداشته، در واقع صاحب ماشین یا باید به آن شخص اطلاع می داد و یا برایش تکیه مهیا می کرد، در مورد ساختمان این موضوع به وفور وجود داشته و اختلاف نظری در مورد آن بین کارشناسان نیست.

پس اگر ساختمانی به صورت غیر مجاز تکیه کرده باشد کسی حق برداشتن تکیه را ندارد مگر اینکه برایش تکیه مهیا کند.

در حادثه گود یوسف آباد و پاسداران، سازنده اعتراض می کرد که ساختمان مجاور تکیه غیر مجاز داشته و این موضوع باعث تخریب آن شده است، کارشناسان معتقد بودند که  هرچند ساختمان مجاور تکیه کرده یا عدم ایستایی ذاتی داشته است اما سازنده میبایست ابتدا سازه نگهبانی متناسب (از داخل و خارج ساختمان با اجرای پایه اطمینان) تهیه، اجرا و ایستایی ساختمان را تامین می کرد، سپس اقدام به گودبرداری می نمود حتی اگر هزینه اضافی داشته باشد.

بعضی از حقوق دانان که دیدگاه مهندسی ندارند روشی را پیشنهاد می دهند که اشتباه است و نباید به این روش عمل نمود، روش اشتباه بدین شرح است:

سازنده قبل از شروع تخریب باید از همسایه مجاور که ساختمانش تکیه غیر مجاز کرده در شورای حل اختلاف یا دادگاه عمومی طرح شکایت کند و همسایه را وادار نماید تا برای ساختمان خودش ایستایی مناسب ایجاد نماید، که اینکار عملی نیست، در نهایت ممکن است همسایه محکوم شود به این که تکیه غیر قانونی کرده و می بایست برای خودش پایداری ایجاد کند، که اگر همسایه به این حکم عمل نکرده و ایستایی را ایجاد نکند، در نتیجه عملیات ساختمانی متوقف می گردد که مسلما ضرر و زیان بیشتری از بابت تعطیلی کارگاه، به سازنده وارد خواهد شد در حالیکه با هزینه اندک و صرف زمان کمتر می توان سازه نگبان مناسب برای ملک مجاور تهیه نمود.

حقوق دانانی که این پیشنهاد را می دهند دانش مهندسی ندارند، لذا از شرح موارد فوق به این نتیجه می رسیم:

اگر ایستایی ساختمان همسایه طوری باشد که حتی با یک فوت هم خراب گردد، چون این ساختمان قبل از شروع تخریب یا گودبرداری سرپا بوده لذا سبب خراب شدن آن، ساختمان مجاورِ در حال ساخت است، پس سازنده در تخریب آن سبب بوده و باید تاوان بدهد، و به تبع آن ناظر، محاسب، شهرداری و نظام مهندسی هم مقصر شناخته می شوند. حادثه مشابه دیگری هم در خیابان فرید افشار اتفاق افتاد که کارشناسان متفق الاقول اینچنین نظر دادند و اعلام کردند که تخلف پلاک مجاور خارج از بحث ایجاد حادثه است و ربطی به این دعوی ندارد.

• قبل از بازخوانی پرونده هایی در مورد تکیه پلاک های مجاور، موضوعی شرح داده می شود، اگر ناظر ساختمانی هستید، وقتی مشاهده کردید ساختمان مجاور تکیه کرده، قبل از شروع عملیات تخریب و قبل از ارائه برگ مجوز شروع بکار طی دستور کار کتبی به مالک یا سازنده گفته شود، «ساختمان مجاور به ساختمان شما تکیه کرده و عملیات تخریب می تواند باعث شود ساختمان مجاور به علت تکیه یا عدم ایستایی ذاتی ریزش نماید، لذا مقتضی است ضمن مراجعه به مهندس محاسب نقشه سازه نگهبان ویژه ای متناسب با عملیات، تهیه، تا حین تخریب و گودبرداری پلاک ضلع شرقی را محافظت نماید.» بعد از تحویل این دستور کار لازم است از مالک رسید اخذ شود و یک گزارش هم به شهرداری داده شود مبنی بر اینکه، «مالک قصد شروع عملیات تخریب را داشته و با توجه به اینکه پلاک مجاور تکیه بر ساختمان دارد لذا خواهشمند است مالک را موظف نمایید ضمن مراجعه به مهندس محاسب، نقشه سازه نگهبان ویژه تهیه نموده تا در حین عملیات تخریب وگودبرداری تکیه پلاک ضلع شرقی را حفظ نماید.»

نامه سوم را خطاب به مهندس محاسب (با رعایت احترام) اینگونه باید نوشت: «با توجه به…

….