فایل PDF جلسه 28 حقوق مهندسی

خلاصه ای کوتاه از این جلسه آموزشی

پیرو جلسات پیشین در خصوص تناسب سازه نگهبان با گود، سوالی به این شکل مطرح است: اگر چنانچه نقشه سازه نگهبان با شرایط گودبرداری متناسب بود ولی سازنده اقدام به اجرای آن نکرد، ناظر چه وظیفه ای در قبال آن دارد؟ و سوال دیگر اینکه تشخیص تناسب یا عدم تناسب سازه نگهبان با شرایط گودبرداری چگونه است؟

پاسخ: در صورتی که سازه نگهبان با شرایط گودبرداری متناسب باشد و سازنده اقدامی برای ایمن سازی دیواره گود انجام ندهد ناظر وظیفه دارد ضمن مکلف کردن سازنده نسبت به اجرای همان نقشه سازه نگهبان، در گزارش خود به شهرداری از ادامه عملیات خاکبرداری توقف بعمل آورد

اما درخصوص تشخیص این موضوع باید گفت، انتظاری که از مهندس ناظر توسط قانونگذار می رود اینست که یک مهندس، دارای پروانه اشتغال بکار مهندسی میبایستی آنقدر درایت و توانایی و اجتهاد داشته باشد تا بتواند این موضوع را انطباق داده و تناسب نقشه را با شرایط موجود تشخیص دهد. در واقع اینگونه موارد به تجربه و مهارت بستگی دارد و یک مطلب آموزشی نیست

در خصوص چگونگی برداشت سپرخاکی که یک نوع روش اجرای ایمن سازی دیواره گود برای جلوگیری از ریزش پلاکهای مجاور می باشد، هیچ گاه در نقشه سازه نگهبان توسط مهندسین محاسب ذکر نمی شود بلکه مجری صاحب صلاحیت می بایست از این روش تحت نظر مهندس ناظر استفاده نماید. اما از آنجا که گاهی مالکین برای ساخت و ساز از مجریان ذیصلاح استفاده نمی کنند، پیشنهاد می شود ناظرین برای پیشگیری از عواقب ناشی از خطرات ریزش گود، روش برداشتن سپر خاکی را به مالک و سازنده هشدار دهند

• بعنوان مثال فرض نمایید مالک طبق نظر مهندس ناظر، نخاله های حاصل از تخریب را به بیرون از کارگاه حمل کرده و سطح زمین را به کد صفر صفر رسانده است و طبق نقشه سازه نگهبان تمام موارد از جمله اجرای چاه، نصب قیدهای عمودی، بتن ریزی پای قیدهای عمودی و عضو افقی را هم زیر دیوار بار برِ پلاک مجاور به درستی اجرا کرده است. بعد از این اقدامات اجازه خاکبرداری کل زمین نباید داده شود بلکه باید برای عمق 3 متر حدود 70 درصد سپرخاکی به عرض 2.1 متر باقی گذاشت و پس از گودبرداری جهت اجرای فونداسیون که نیاز به برداشتن سپر خاکی است، باید سپر خاکی بصورت شطرنجی (یک در میان) برداشته شده و دیوار حائل بتنی یا آجری 35 سانتی (زنجاب شده) جایگزین آن شود.

حوادث بسیاری در مورد برداشت سپر خاکی بصورت یکباره وجود دارد از جمله پروژه خیابان پاسداران که پس از اجرای سازه نگهبان، سپر خاکی بصورت یکباره برداشته شد و ساختمان پلاک مجاور ریزش کرد. در واقع عملکرد سپر خاکی مشابه سنگ یا آجری است که در مقابل چرخ یک کامیون در سرازیری وجود دارد، بدیهی است در صورتی که این تکه سنگ یا آجر از مقابل تمام چرخها بصورت یکباره برداشته شود، کامیون در سرازیری حرکت خواهد کرد و نمی توان مقابل آن ایستاد (سازه نگهبان به تنهایی قادر به تحمل فشار خاک مجاور نیست). بنابراین برای برداشتن سپر خاکی می بایست مطابق شکل زیر ابتدا پارت اول را برداشت سپس فونداسیون آن قسمت را اجرا کرده و در نهایت محل برداشت سپر خاکی با اجرای دیوار حائل جایگزین شود و به همین ترتیب مرحله بعدی پارت چهارم، دوم و سوم خواهد بود. لازم به توضیح است که تعداد پارتهای سپر خاکی متناسب با شرایط گود می باشد.

• از آنجا که حوادث بسیاری بعلت برداشت یکباره سپر خاکی در گودبرداریها اتفاق افتاده و ناظر در کمترین حالت 5% سهم تقصیرگرفته بنابراین توصیه می شود ناظرین توجه ویژه ای به این موضوع داشته باشند و حتی گاهی در صورت شرایط خطرناک طی دستور کار کتبی از مالک یا سازنده بخواهند سپر خاکی را باقی گذاشته و هنگام اجرای فونداسیون مطابق روش مذکور آنرا بردارند.

موضوع بعدی در مورد رعایت درز انقطاع است که  رعایت آن طبق آئین نامه 2800 از تراز پایه الزامی است

گاهی خاکبرداری طوری است که به حریم ملک مجاور تجاوز می شود در اینصورت بهتر است برای بتن ریزی فونداسیون از …

….