فایل PDF جلسه 27 حقوق مهندسی

خلاصه ای کوتاه از این جلسه آموزشی

در جلسه قبل چهار پرونده مورد بازخوانی قرار گرفت و سپس به بیان روشهایی که مهندس ناظر با عمل به آن تبرئه می شود پرداخته شد. اما یک حالت بسیار مهم دیگر در این بحث باقی مانده است که در این جلسه شرح داده می شود. این حالت، بحرانی ترین حالت ممکن می باشد که وقتی مهندس ناظر برای بازدید به ساختمان تحت نظارتش مراجعه می نماید، ملاحظه می کند که مالک تخریب بنای قدیمی ملک را به پایان رسانده و در حال گودبرداری است. در حالیکه مهندس ناظر بی اطلاع از اخذ پروانه ساخت توسط مالک بوده و مالک نیز برای اخذ تائیدیه برگه شروع عملیات به مهندس ناظر رجوع نکرده و هیچگونه اطلاعی به مهندس ناظر نداده است.

علی رغم سخت و دشوار بودن مدیریت این حالت اما می توان راهکاری برای رهایی از آن یافت. علت سختی و پیچیدگی مدیریت این حالت، آن است که مهندس ناظر در این  مرحله دیگر نمی تواند دستور توقف بدهد، چراکه مالک در حال نصب و اجرای سازه نگهبان می باشد. اما راهکار و شیوه مدیریت این حالت بسته به شرایط گود، حالتهای خاصی دارد. قبل از اینکه راهکار مذکور شرح داده شود، به مهندسین ناظر عمران توصیه می شود از زمان بعهده گرفتن مسئولیت نظارت یک ساختمان، هرگونه فعالیت در آنرا تحت نظر قرار داده تا از ابتدای شروع عملیات در جریان امور باشند.

• فرض می کنیم مهندس ناظر ساختمانی که پروانه ساخت آن صادر شده و مالک تاکنون تقاضایی برای اخذ تائیدیه شروع عملیات ننموده است، هنگامی که برای بازدید از وضعیت ملک مراجعه می کند با این صحنه مواجه می شود که مالک عملیات تخریب بنای قدیمی را به پایان رسانده و در حال عملیات خاکبرداری است. بر فرض عمق گودبرداری مطابق نقشه های مصوب 4 متر باشد، وضعیت پلاکهای مجاور بافت فرسوده بوده و امکان ریزش آنها بسیارزیاد است. در چنین حالتی مهندس ناظر نباید به هیچ وجه شروع عملیات را تائید کند، چون با این کار، عملاً از ابتدا تا کنون، به تمامی فعالیت های مالک، تائیدیه داده است.

بنابراین می بایست در ابتدا وضعیت پایداری گود، وضعیت نقشه های سازه نگهبان موجود و وضعیت روانشناختی مالک را سنجید و از یک نفر کارشناس با تجربه نیز مشاوره گرفت. بر فرض زمانی که مهندس ناظر برای بازدید به ملک مراجعه می کند مشاهده می نماید که مالک 5/2 متر از 4 متر عمق کلی گودبرداری را خاکبرداری کرده و 5/1 متر از عمق گودبرداری باقی مانده است. بدیهی است در این حالت، دیگر نقشه های سازه نگهبان کارایی ندارد و اجرای آن عملی نیست. بنابراین اولین کاری که مهندس ناظر می بایست انجام دهد این است که با شهرداری مکاتبه کرده و شهرداری را در جریان ماوقع قرار دهد. برای پروژه های واقع در شهر تهران مهندس ناظر می بایست به شهرداری ناحیه ای که ملک در آن واقع شده است و اگر پروژه در شهرستان باشد، می بایست به شهرداری منطقه مراجعه نمایند. پس از مراجعه مهندس ناظر به شهرداری لازم است بر روی یک کاغذ سفید A4، گزارشی خطاب به شهرداری بنویسد. این نامه حتما باید تحویل دبیرخانه شهرداری شده و بابت آن از دبیرخانه رسید دریافت گردد، اگر دبیرخانه شهرداری از ارائه رسید ممانعت بعمل آورد، نامه باید نزد معاون شهرسازی ناحیه و یا منطقه برده شده و به ایشان تذکر داده شود که “نامه در این زمان تحویل جنابعالی گردید” از طرفی می بایست طی یک اظهارنامه قضایی مراتب به شهردار منطقه ابلاغ شود:

“جناب آقای … شهردار محترم ناحیه / منطقه …

اینجانب … به کد ملی … (مشخصات مهندس ناظر)، به عنوان مهندس ناظر ساختمان به شماره پرونده شهرسازی … و به آدرس واقع در … بدین وسیله به اطلاع می­رساند مالک آقای … بدون درخواست تاییدیه شروع عملیات و بدون اطلاع اینجانب اقدام به اتمام عملیات تخریب نموده است و در حال حاضر در حال انجام گودبرداری می باشد. با توجه به اینکه (به فرض) عمق گودبرداری مطابق نقشه های مصوب ۴ متر می باشد و تاکنون حدود 5/2 متر خاکبرداری شده است و پلاک های مجاور نیز بافت فرسوده هستند و امکان ریزش آنها نیز زیاد می‌باشد (بزرگنمایی شود به جهت ایجاد حساسیت و نشان دادن وضعیت بحرانی گود) بنابراین نقشه های سازه نگهبان مصوب مطابق با شرایط گودبرداری نیست و قابلیت اجرا ندارند. لذا خواهشمند است مالک را موظف نمایید تا در اسرع وقت با مراجعه به مهندس محاسب پروژه و تهیه نقشه های سازه نگهبان جدید، توسط مجری صاحب صلاحیت نسبت به پایدارسازی دیوارهای گود اقدام نماید. ضمنا از ادامه عملیات خاکبرداری توسط مالک جلوگیری بعمل آورید.”

اگر چنانچه مهندس ناظر با توجه به وضعیت روانشناختی مالک مشاهده کرد و متوجه شد که مالک اهمیتی برای مراجعه به مهندس محاسب و تهیه نقشه های سازه نگهبان جدید قائل نیست، توصیه می شود مهندس ناظر با توجه به مسئولیتی که دارد و نیز با توجه به نقشه های سازه نگهبان اولیه جهت پایدارسازی گود راهکارهایی به مالک به صورت شفاهی اعلام نماید (حتماً به صورت شفاهی باشد)، برای مثال مالک به کمک مش میلگرد و شاتکریت و تیر آهن به عنوان پشت بند و غیره… دیوارهای گود را پایدار سازی کند.

در نامه ای که به شهرداری نوشته می شود حتماً قید گردد که از ادامه عملیات خاکبرداری توسط مالک جلوگیری به عمل آید، چراکه هنوز 5/1 متر خاکبرداری از عملیات گودبرداری برای رسیدن به کف گود (با فرض 4 متر عمق گودبرداری) باقی مانده است. برفرض شهرداری پس از ارسال و ابلاغ نامه توسط مهندس ناظر، عملیات را متوقف نمود و ماشین آلات مالک یا سازنده را توقیف کرد، بنابراین تا زمانی که نقشه های سازه نگهبان جدید آماده شوند مدت زمانی صرف می گردد و در این فاصله زمانی ممکن است ساختمان پلاک های مجاور به داخل گود ریزش کنند. به همین جهت مهندس ناظر موظف است فوراً به طور شفاهی تذکرات و راهکارهایی به مالک در جهت پایدارسازی گود ارائه نماید و نیز از لحاظ روانشناختی مالک را مجاب کند که در صورت ریزش ساختمان پلاک مجاور تبعات سنگینی برای مالک و مهندس ناظر در انتظار است که حتی می‌تواند قصاص و حبس را در پی داشته باشد. مجددا اگر مهندس ناظر ملاحظه نمود که مالک از همکاری برای پایدارسازی گود ممانعت می نماید و نیز از کارگران اتباع بیگانه (افغانی) فاقد پروانه کار استفاده می‌کند نامه‌ای خطاب به بازرسی اداره کار بنویسد و رسید دریافت نماید، در نامه قید شود :

“موارد ایمنی در حین انجام عملیات گودبرداری رعایت نمی‌شود (موارد عدم رعایت ایمنی قید گردد) و نیز کارگران اتباع بیگانه (افغانی) فاقد پروانه کار در کارگاه مشغول بکار می باشند.”

در واقع مهندس ناظر با انجام این امور مالک را تحت فشار قرار می دهد تا با مراجعه به مهندس محاسب، نقشه های سازه نگهبان جدید اخذ نماید. توصیه می‌شود مهندس ناظر کتباً نقشه سازه نگهبان به مالک تحویل ندهد، اگرچه پرونده‌هایی موجود است که با عدم تحویل نقشه سازه نگهبان توسط مهندس ناظر به مالک برای مهندسین ناظر مشکلاتی ایجاد شده است اما بهتر است مهندس ناظر به صورت شفاهی روش ایمن سازی و پایدارسازی گود را به مالک فورا بیان نماید و مالک با بکارگیری این راهکارها تا تهیه نقشه های سازه نگهبان جدید که متناسب با شرایط گود می باشد، از خطر ریزش گود جلوگیری بعمل آورد.

پس از تحویل نامه به شرح مذکور توسط مهندس ناظر به…

….