فایل PDF جلسه 135 حقوق مهندسی

خلاصه ای کوتاه از این جلسه آموزشی

موضوع این جلسه در خصوص شرح روش های فنی و حقوقی مربوط به کنترل آب های زیر زمینی در داخل گود های عمیق می باشد و همچنین در مواردی که درحین گودبرداری با قنات روبرو می شویم.میخواهیم این بحث بسیار مهم فنی و حقوقی را تشریح نماییم. بسیار دیده شده است که درحین گودبرداری های عمیق مخصوصاً در مناطق شمال شهر تهران وقتی که حدود 6یا7متر از گود پائین می رویم مشاهده می کنیم که از دیواره های گود آب زیرزمینی  به داخل گود تراوش می کند.سئوالی دراینجا پیش می آید که وظیفه مهندس ناظرسازه در این گونه موارد چیست و چه باید بکند؟دراینگونه مواقع مهندس ناظر سازه و یا تک ناظره در گزارشاتش قید نماید که مالک باید زهکشی کف گود را انجام دهد که این زهکشی نیاز به نقشه و مشخصات مخصوص دارد.اما این ارائه نقشه جزء وظایف مهندس ناظر سازه و یا تک ناظره نمی باشد بنابراین مالک را ملزم نماید تا با مراجعه به یک مشاوردر زمینه ژئوتکنیک و زهکش ، نسبت به تهیه نقشه و مشخصات زهکشی گود اقدام و جهت نظارت به ناظر سازه ارائه نماید.مهندس ناظر سازه اجازه ندارد خودسرانه نقشه زهکش به مالک ارائه دهد بلکه باید مالک را ملزم کند تا از مشاور متخصص د رزمینه زهکشی آبهای زیرزمینی کار نقشه ها را تهیه و تحویل ناظر دهد. اگر مالک دراین زمینه با ناظر همکاری لازم به عمل نیاورد باید ناظر دستور جلوگیری از کار را صادر نماید.معمولاًدر گودهای عمیق مالکین خود به دنبال راه کارهایی می باشند که بعضی از آنها قانونی و کار راه انداز بوده و بعضی هم غیر قانونی می باشد .دراینگونه مواقع که در داخل گود آب تراوش می شود مهندسان محاسب باید فشار uplift را در نظر بگیرند. همچنین ناظر سازه و تک ناظره باید در دستور کاری استفاده از موادآب بند نفوذ گر گرین سیل را به سازنده و مالک برای مصرف در دیوار حائل و فونداسیون را پیشنهاد دهدتا درطرح اختلاط بتن این مواد را در نظر بگیرد.وقتی که از مواد آب بند استفاده شود دیگر نیازی به زهکشی دائم وجود ندارد و باید از زهکش موقت استفاده کرد که بوسیله پمپ آب را پمپاژ کرده و خارج می کنند .

• همانگونه که استحضار دارید در منطقه میرداماد تهران سطح آب زیرزمینی بالاست و وقتی که حدود 6یا7متر گودبرداری کنید به آب فراوانی خواهید رسید. متاسفانه درگذشته که مواد آب بند نفوذگر گرین سیل به بازار نیامده بود و یا شاید مالکین و سازندگان این مواد را نمی شناختند درحین گودبرداری وقتی به آب میرسیدند آن را با توجه به شیب کف گود به داخل چاهی هدایت کرده و توسط پمپ آب قوی آن را به بیرون گود و به داخل جوی آب کنار خیابان هدایت میکردند.سپس بعد از اجرای فونداسیون ؛ اقدام به ایزولاسیون آن میکردند. درخیلی از برجهای منطقه میرداماد در قسمت تاسیسات اتاقی وجود دارد به نام اتاق پمپاژ؛ که به صورت دائم این پمپ ها روشن بوده و اقدام به پمپاژ آب به بیرون ساختمان می کنند. دریک برج که پمپ آب دچار نقص فنی شده بود آب تا طبقه منفی 3 بالا آمده بود.بنابراین قابل ذکر است که ایزولاسیون توسط قیر و گونی جوابگو آب بند کردن دیوار حائل و فونداسیون نمی باشد و باید حتماً از مواد گرین سیل استفاده شودزیرا آب فشار دارد و از قیرو گونی عبور خواهد کرد.

استفاده از لوله های زهکش سوراخ دار برای زهکش موقت کف گود لازم و بدون اشکال است.

بنابراین برای زهکشی دائم و اصولی نیاز به مشاور زهکش و ژئوتکنیک میباشد که ناظر باید این مورد را طی دستورکاری به مالک تفهیم و ابلاغ نموده و استفاده از گرین سیل را هم به مالک پیشنهاد نماید.و باید مالک را قانع کرده که استفاده از پمپاژ دائم در زمان بهره برداری از ساختمان دارای بار مالی و مشکلات خاص خود می باشد .

• چنانچه درحین گودبرداری قناتی در داخل گود مشاهده کردید باید به عنوان ناظر سازه موضوع را گزارش کرده و به مالک دستور کار لایروبی قنات را ابلاغ نمایید که اگر در کف گود آبی وجود دارد باید به روش های متفاوت و اصولی این آب را به سمت قنات هدایت نماید.همچنین نکته بسیار مهم اینکه در دستور کار باید ذکر گردد که مالک به هیچ عنوان اجازه مسدود و کور کردن قنات را ندارد ولو اینکه قنات خشک باشد. ناظرین به هیچ عنوان نباید زیر بار این موضوع بروند و اجازه مسدود کردن قنات را به مالک بدهند حتی اگر خشک باشد زیرا ممکن است این قنات در فصل کم آبی و موقت خشک شده باشد و در فصل پرآبی مجدداً فعال گردیده و خاک زیر فونداسیون را دچار آبشستگی کرده و مانند حادثه تبریز ساختمان نو ساز همسایه واژگون گردد.

بنابراین ناظر باید در صورت برخورد به قنات ؛ در گزارشاتش این موضوع را قید کرده و نحوه هدایت قنات را طی دستور کاری به مالک ابلاغ نماید.دراینجا دو حالت ممکن است پیش بیاید:

• یا فونداسیون روی قنات قرار میگیرد یعنی اینکه رقوم کف فونداسیون بالاتر از رقوم ارتفاعی قنات است .
• یا رقوم فونداسیون پایین تر از رقوم ارتفاعی قنات می باشد مثلاً 10متر زیر قنات باید فونداسیون اجرا گردد.

در هردو حالت فوق باید با نظر مشاور ژئوتکنیک عمل گردد

اما نظر فنی در نهایت این خواهد بود که باید مسیر قنات تغییر کند.بطوری که از محل گود و زیر پی دور گردد و این امکان وجود دارد که مسیر انحرافی موقت قنات از داخل ملک همسایه عبور داده شود که این مورد خود مشکلات حقوقی مختص به خود را داشته که جلوتر دراین خصوص توضیح خواهیم داد.بعد از انحراف قنات و عبور از ملک همسایه مجدداً در انتها باید قنات به …

….