فایل PDF جلسه 118 حقوق مهندسی

خلاصه ای کوتاه از این جلسه آموزشی

این جلسه ادامه مباحث سنگین مرگ خاموش است و بحثها از جلسات قبل سنگین ترخواهد بود چرا که دراین جلسه، مرگها وحشتناکتر و سریع تر از نوع مرگ خاموش است . این مرگ مربوط به واکنش مرگبار ترکیب منواکسید کربن با بخار آب است که مختصراً توضیح داده خواهد شد که لازم است در ابتدا پرونده ای بازخوانی شود.

بازخوانی پرونده اول

این حادثه  مربوط به یک پرونده واقعی و در حدود 20 سال قبل است . در سالهای1375 و یا1376 که هنوز ناظر گاز توسط سازمان نظام مهندسی معرفی نمیشد و شرکت گاز با سازمان تفاهم نامه ای نداشت و بازرسان اداره گاز خودشان از ساختمانها بازدید میکردند و اگر لوله کشی و دودکش ها و …. مورد تایید بود؛ به مالک تاییدیه میدادند که در خصوص گرفتن کنتور گاز اقدام کند ؛ در تهران در یک آپارتمان 3 طبقه 6 واحدی ؛ هر طبقه 2 واحد؛ در طبقه دوم در همان سالهای 1375 یا1376 مادر خانواده به حمام میرود . پدر خانواده متوجه میشود که بعد از نیم ساعت یا یک ساعت آب همچنان باز است و همسرش از حمام بیرون نمی آید . بالاخره به کمک فرزندش درب حمام را باز میکنند و آن زن را بیرون می آورند و تصور میکنند که از حال رفته است سپس شیر آب را میبندند و بعد از اطلاع به اورژانس و حضور آنها، مشخص میشود که آن زن فوت شده است . در این موارد خود اورژانس به کلانتری و آگاهی و آتش نشانی اطلاع میدهد و آنها هم در محل حادثه حاضر می شوند . جنازه برای تشخیص علت فوت به پزشکی قانونی منتقل شده و علت مرگ ، اسیدوز ریوی در اثر استنشاق گاز منواکسید کربن با بخار آب عنوان می گردد.در آن زمان این سوال مطرح بود که بخار آب چطور باعث مرگ شده است ؟ اولین کارشناس آتش نشانی که در محل حاضر می شود خیلی حرفه ای نبود اما کارشناسان بعدی که حرفه ای تر بودند متوجه شدند در جدار بیرونی حمام(جرز حمام ) دودکش بخاری طبقه پایینی رد شده و تا بام ادامه دارد . شوهر این زن چند روز قبل از حادثه برای نصب جالباسی در حمام ، دیوار را با دریل سوراخ کرده بود که متاسفانه با سوراخ شدن دیوار؛ دودکش مذکور هم سوراخ شده بود . از همین سوراخ کوچک ، منواکسید کربن  وارد حمام شده و باعث فوت این خانم شده بود . این گزارش توسط کارشناس رسمی دادگستری در رشته آتش نشانی  به دادسرا ارائه شد.

اما سوال مهم و جدی این بود که : مقدار بسیار ناچیز دود یا همان گاز منو اکسید کربن  در حمام چطور باعث مرگ شده است ؟

وقتی که منو اکسید کربن با بخار آب ترکیب شود خطر کشندگی آن 250 برابر میشود

و وجود مختصری از این گاز با بخار آب ویرانگر است چون سیستم عصبی فلج میشود و اسیدوز ریوی اتفاق می افتد و فرد بلافاصله میمیرد . بعد از این حادثه بود که آتش نشانی از 20 سال پیش اعلام کرد عبور دودکش از جداره حمام ممنوع است و در مقررات ملی ساختمان مبحث 17 هم این بند اضافه شده است . ناظرهای گاز، تاسیسات مکانیکی، هماهنگ کننده، تک ناظر و مجری گاز باید حواسشان به این موضوع باشد که از دیواره حمام، دودکش بخاری ، آبگرمکن ، پکیج ، شومینه ، موتورخانه و … عبور نکند . شاید یک نفر برای نصب جای دوش یا جاصابونی یا رختاویز یا …. دیوار را سوراخ کند و دود از آنجا وارد حمام شود و مرگ سریع اتفاق بیفتد . خطر ترکیب منو اکسید کربن با بخار آب 250 برابر خطر منواکسید کربن به تنهایی است و این عدد، 250 برابر؛ عدد خیلی بزرگی است . برای آشنایی بیشتر این عدد با ذهن، باید اینگونه تصور کرد اگر یک تصویری مثلاً 2 یا 4 یا 8 برابر شود چقدر بزرگ خواهد شد . حال اگر این تصویر 250 برابر شود خیلی خیلی بزرگ خواهد شد . این موضوع جدی است و ممنوعیت عبور دودکش از دیوار حمام را باید رعایت نمود . البته اگر فاصله دودکش با دیوار حمام زیاد باشد مثلا پشت دیوار حمام یک دیوار 20 سانتیمتری دیگر باشد و بعد دودکش قرار گیرد اشکال ندارد چون سوراخکاری ها حتی اگر از داخل حمام انجام شود به دودکش نمیرسد . در مواردی که دودکش از کنار حمام میگذرد میتوان به شکل گفته شده راه حل داد . مثلاً در یک ساختمان در تهران در خیابان دولت که بالای شهر محسوب میشود دودکش شومینه از 12 سانتیمتری حمام میگذشت و ناظر گاز با عبور آن مخالفت کرد و از طرفی سازنده میگفت سفارش ساخت و نصب سنگهای شومینه را داده و هزینه کرده و در این نقطه شهر وجود شومینه مد است و باید نصب شود . راهکاری که جناب مهندس میررضوی ارائه کردند این بود که بین دودکش شومینه و دیوار حمام یک دیوار به ضخامت 20 سانتیمتر ساخته شد که یک فاصله 30 سانتیمتری بین جداره دودکش تا جداره داخل حمام ایجاد کرد و ناظر گاز هم متقاعد شد که سوراخکاری های احتمالی روی دیوار حمام به دودکش نمیرسد . این یک نمونه راه حل خلاقانه بود . در ادامه ، موضوع مرگ سریع ناشی از ترکیب منواکسید کربن و بخار آب از لحاظ بیوشیمی و فیزیولوژی بررسی خواهد شد .

• یکبار دیگر به ناظرها درباره ممنوعیت عبور دودکش در جداره حمام گوشزد میشود . این که بخار آب با دود چه واکنشهایی در بدن دارد و توجیه آنها از لحاظ شیمی و بیوشیمی و فیزیولوژی چگونه است توضیح داده میشود . گاز شهری موجود در لوله های گاز منازل ،ترکیب متان CH4 با پروپان C3H8است . وقتی گاز در محیط کم اکسیژن بسوزد محصول احتراق آن ، مونوکسید کربن CO است و اگر اکسیژن کافی باشد و احتراق کامل شود محصول احتراق ، دی اکسید کربنCO2 خواهد شد . به همین علت است که سازمان آتش نشانی توصیه کرده، بخاری های بدون دودکش در محیط های باز مثل مغازه ها استفاده شود تا دی اکسیدکربن تولید شود نه منواکسیدکربن . مرگ ناشی از دی اکسید کربن خفیف و تدریجی است و مثل مرگ ناشی از منواکسید کربن سریع نیست . وقتی در اتاقی بخاری گازی روشن است و لوله دودکش سرد است به این معنی است که احتراق کامل اتفاق نیفتاده و منواکسید کربن تولید میشود و لذا باید سریعاً پنجره ها باز شود تا هوای کافی به بخاری برسد و احتراق کامل شود و دی اکسید کربن تولید شده …

….