فایل PDF جلسه 155 حقوق مهندسی

خلاصه ای کوتاه از این جلسه آموزشی

قبلاً در مورد ممنوعیت استفاده از لوله تبدیل 15 به 10 سانتیمتر برای دودکشها، که باعث پس زدن حدود 35 درصد از دود به داخل خانه می شود توضیحاتی داده شد. ممکن است کسانی بگویند که سالها درمنازلشان از این جور دودکشها استفاده کرده اند و در این شرایط به ظاهر نا ایمن و با وجود دود و منوکسید کربن، تعدادی پتو را با آب داغ شسته اند و بخار در فضا پیچیده، ولی نمرده اند. به اینها چه باید گفت؟

پاسخ اینست که اگرچه همه تبدیل های ناایمن دودکش موجب مرگ افراد در حوادث نمیشود؛ اما موجب ایجاد سندروم خانه بیمار میشود. محیط خانه آلوده شده با دود یا گازهای فاضلاب، باعث ابتلاء ساکنان آن، به بیماری هایی میشود که علتش ناشناخته است و هزینه زیادی را در زندگی به ساکنان تحمیل میکند.

از مطرح شدن بحث مهم سندروم خانه بیمار در جامعه علمی ایران مدت زیادی نمی گذرد و پژوهش در این مورد ناچیز است و چندان هم مورد تشویق قرار نمی گیرد. مطالب سندروم خانه بیمار در ایران غالباً ترجمه شده منابع اروپایی و آمریکایی است و سمینارهایی با این موضوع در تهران و مشهد برگزار شده است.

به علت اهمیت حفظ سلامت و مراقبت از جان انسانها، تحقیقاتی در کشورهای اروپایی از جمله اتریش، سوئیس و فرانسه انجام شده است و افرادی که در معرض  عوامل به وجود آورنده سندروم خانه بیمار، از جمله آلودگی های ناشی از اشکالات تاسیسات مکانیکی، بالا بودن غلظت منوکسید کربن و گازهای فاضلاب، کم بودن اکسیژن محیط و … و عواملی مثل آلودگی هوا و امواج موبایل و پارازیت بوده اند به این بیماری ها مبتلا شده اند:

عقب ماندگی ذهنی در کودکانی شیرخوار، کند ذهنی کودکان، ناتوانی در زایمان طبیعی برای زنان باردار، سقط جنین، اشکالات راه رفتن در کودکان، آسیبهای عصبی در دوران جنینی، سردردهای مزمن، نارسایی ریوی، اشکالات سیستم گوارش و ناراحتی روده و معده، تیک عصبی، شقاق لب، شقاق مقعد و تب خال.

علت برخی از این بیماری ها به درستی تشخیص داده نمی شود و ممکن است به اشتباه به عوامل ژنتیکی نسبت داده شوند و هیچگاه نیز رفع نشوند. این توجیه که با وجود بعضی اشکالات در سیستمهای تاسیسات مکانیکی کسی نمرده پس قابل توجه و اهمیت نیست، توجیه بسیار غلطی است. چون عوامل سندروم خانه بیمار وجود دارند و تاثیرات منفی آن نیز مشاهده میشوند.

اگر پند خردمندان به جان و دل نیاموزی     فلک آن پند با تلخی بیاموزد به تو روزی

آسیبهای تاسیسات مکانیکی در منازل

برخی از آسیبهای یاد شده به آلودگی هوا و خصوصاً تترا اتیل سرب موجود در آن مرتبط است. وزش باد این آلودگی را کاهش میدهد. همچنین وجود منوکسید کربن در خانه ای با درو پنجره های بسته، خطرناک است. سندروم خانه بیمار در ایران هنوز جدی نشده و باید دانشجویان رشته مهندسی و پزشکی با این موضوع آشنا شوند. در کشورهای اروپایی و کانادا و استرالیا برای جلوگیری از عوارض این سندروم، استفاده از گاز شهری در خانه ها برای گرمایش و پخت غذا ممنوع شده و در کشورهای اروپایی و از جمله آلمان  که در 60 سال پیش و در زمان جنگ جهانی دوم از گاز طبیعی در خانه ها استفاده میکرد، اکنون این نوع استفاده از گاز در خانه ها منسوخ و ممنوع شده و سیستم گرمایش و سرمایش مرکزی و اجاق خوراک پزی برقی دارند و از گاز طبیعی برای تولید برق در نیروگاهها و در صنایع و پالایشگاهها استفاده می شود.

توجه شود که خانه های با لوله کشی گاز  مستعد بروز حوادث خصوصاً در زمان زلزله است. علاوه بر این، برق خانگی در کشورهای مذکور از نوع 220 ولت کشنده نیست بلکه  با ولتاژ 110 ولت است که خطر جانی ندارد و برای پرهیز از خطرات جانی و آسیبهای جسمی، انجام هرگونه تعمیرات برق و تاسیسات و اجرای کارهای ساختمانی توسط پیمانکاران ذیصلاح صورت میگیرد.

در حالی که در پرونده حادثه نیاوران در تهران، پیرزن مالک خانه، که به پرداخت 45 % دیه یک مرد در ماه حرام محکوم شد ،اصلاً از مسئولیتهای مالک بودن اطلاع نداشت و نمیدانست که اگر طبق مبحث 22 مقررات ملی ساختمان از سازمان نظام مهندسی گواهی سلامت ساختمانش را اخذ میکرد، در برابر حوادث احتمالی مشابه، مسئولیتی نداشت و تقصیرها بر عهده مجری و ناظر و نظام مهندسی بود که در صدور گواهی سلامت دخالت داشتند و تایید کرده بودند که اشکالات گاز و برق و … تشخیص داده شده و رفع شده اند. اگر ساختمانی فاقد گواهی سلامت باشد آنگاه تاوان حوادث را مالک و سازنده و ناظر باید بدهند. قوانین و آیین نامه های کار و ایمنی بهره برداری ساختمانها در کشور ما، که تا حدود زیادی ترجمه و برگرفته از منابع اروپایی است، نکات مثبتی دارد و تاکید دارد که کارهای فنی خانه توسط افراد واجد صلاحیت انجام شود.

قبلاً پرونده حادثه برق گرفتگی تعمیرکار کولر در ساختمانی 8 واحدی در رباط کریم تهران مربوط به 8 سال پیش  بازخوانی شده است. صاحب یکی از واحدها برای رفع اشکال کار نکردن دور کند کولر، از تعمیرکاری که صاحب مغازه ای در همان حوالی بود و پمپ و پوشال و تسمه و شناور میفروخت، خواست این کار را انجام دهد که متاسفانه تعمیرکار در حین کارش دچار برق گرفتگی شد و فوت کرد. آب به عنوان یک ابررسانا در کنار برق در کولرآبی، مستعد ایجاد خطر مرگ است.  با شکایت اولیا دم ، 70% تقصیر بر عهده تعمیرکار متوفی و 30% بر عهده مالک واحد مسکونی قرار گرفت. بازرس اداره کار گفت اگر این تعمیرکار گواهی فنی از سازمان فنی و حرفه ای داشت همه تقصیر بر عهده خودش بود و مالک واحد تبرئه می شد.

سازندگان ساختمان توجه کنند که در همه کارهای ساختمان از پیمانکاران واجد صلاحیت که از سازمان فنی و حرفه ای گواهی فنی دارند استفاده کنند تا اگر حادثه ای رخ داد تا حد امکان تقصیری متوجه آنان نباشد. البته به شرط این که خودشان نکات و تذکرات ایمنی را کتباً ابلاغ نموده باشند. این سازمان برای 470 نوع شغل، گواهی یا پروانه فنی صادر میکند و در ادارات کار روی تابلوهایی عناوین این مشاغل نوشته شده و در سایت آن نیز 270 شغل درج شده است.

از جمله این مشاغل عبارتند از: آرماتوربندی، دیوار چینی، کاشیکاری، لوله کشی، برق ساختمان، ماست بندی، عطاری و …

این پروانه فنی متفاوت از پروانه کسبی است که اتحادیه صنف یا اداره صنعت و معدن صادر میکند. ممکن است کسی پروانه کسب برقکاری از اتحادیه داشته باشد اما پروانه فنی از سازمان فنی و حرفه ای نداشته باشد.

روال ساخت و ساز در کشورهای پیشرفته ، پدافند غیر عامل و …

به نقل از مهندسان ایرانی که در کشورهایی مثل کانادا و استرالیا کار میکنند گفته شده که مسئولیت ساخت و ساز ساختمان در آن کشورها بر عهده شرکتهایی است که همه کارهای طراحی و نظارت و اجرا و نیز تعمیر و نگهداری در زمان بهره برداری را زیر نظر انجمنی صنفی شبیه به سازمان  نظام مهندسی انجام میدهند و این شرکتها قابل تعویض نیستند و تعرفه مشخصی دارند. در کشور پیشرفته ای مثل …

….